Dzień dobry,
Temat-Formy wypowiedzi-rozprawka,wywiad,przemówienie, recenzja-czym się różnią.
Temat jest na dwie godziny, dzisiaj i czwartek. Dziś przeczytaj o tych formach wypowiedzi pisemnej, a w czwartek wykonasz ćwiczenia z linku zamieszczonego na końcu .
Rozprawka jest formą wypowiedzi, która ma bardzo ściśle określone reguły kompozycyjne. Wydawałoby się więc, że powinna być łatwa do napisania, jednak wcale tak nie jest.
Rozprawka to wypowiedź pisemna, w której rozpatrujemy jakieś ważny problem. Najczęściej staramy się coś udowodnić, o czymś kogoś przekonać, odpowiedzieć na postawione pytanie, rozwiać jakąś wątpliwość. Rozprawka wymaga przy tym od autora do zajęcia jasno wyrażonego stanowiska wobec tematu – nie ma możliwości, by np. odpowiedź na zadane w jej temacie pytanie brzmiała „nie wiem”. Do tego swoje stanowisko trzeba należycie uzasadnić, posługując się logicznymi argumentami – nie wystarczy tutaj argumentacja typu „bo tak mi się wydaje”.
Na szczęście konstrukcja rozprawki wymaga też określonego sposobu sformułowania jej tematu. Czytając temat wypracowania, możesz więc wywnioskować z niego, czy masz do czynienia z rozprawką.
Przykładowe rozpoczęcia tematów wypracowań wskazujących na formę rozprawki
Uzasadnij, że…
Udowodnij, iż…
Czy słuszne jest powiedzenie…
Czy można zgodzić się z opinią, że…
Czy prawdą jest, że…
Przemówienie to ciekawa, ale też trudna forma wypowiedzi pisemnej, gdyż, jak sama nazwa wskazuje, przeznaczone jest do wygłoszenia (przynajmniej teoretycznie). Temat przemówienia, jego treść, adresat, cel wypowiedzi zależą od okoliczności, w jakich się je wygłasza.
ŻELAZNE ZASADY
Zanim zaczniesz pisać, zastanów się, do kogo skierowana będzie twoja wypowiedź i z jakiego powodu. Od tego będzie zależała forma przemówienia.
Zacznij przemówienie od zwrotu do adresata. Stanowi on rozpoczęcie tekstu, a czasami pozwala też zidentyfikować adresata.
Zwracaj się bezpośrednio do adresata.
Używaj środków stylistycznych charakterystycznych dla przemówienia, takich jak pytania retoryczne, zdania rozkazujące, porównania, nawet metafory.
Pisz ładnym, literackim językiem, nie używaj form potocznych ani gwarowych.
Pisz krótko i zwięźle. Pamiętaj, że uwagę słuchaczy możesz utrzymać najwyżej kwadrans, nie ma więc sensu pisać długich i skomplikowanych tekstów.
Jasno sprecyzuj, jaki jest cel twojego przemówienia – podziękowanie, prośba o coś, jakaś deklaracja itp.
Wywiad – rozmowa pomiędzy dwiema osobami, lub prowadzącym i grupą osób, podczas której osoba przeprowadzająca wywiad zadaje pytania w celu uzyskania pewnych informacji, dotyczących na przykład jakiegoś ważnego wydarzenia.
Recenzja to inaczej ocena utworu literackiego, naukowego, muzycznego, przedstawienia teatralnego, wystawy. Jest to ocena krytyczna, musi więc zawierać nie tylko sam opis, ale też twoją opinię jako piszącego (możesz opisać także opinie innych osób, które zapoznały się razem z tobą z przedmiotem recenzji). Oczywiście opinia musi być logicznie umotywowana!
Recenzję zaczynamy zawsze częścią informacyjną zawierającą tytuł (książki, filmu, sztuki itp.), autora, reżysera, scenografa i innych realizatorów czy twórców. Ostatnią część stanowi opinia o przedmiocie recenzji.
Inaczej nieco będzie wyglądała recenzja książki, inaczej sztuki teatralnej czy audycji. Zawsze jednak powinny się w niej znaleźć: informacja, ocena i podsumowanie.
Ponieważ recenzje filmów, książek czy sztuk zwykle publikowane są w prasie (codziennej lub specjalistycznej, poświęconej np. sztuce filmowej), pomocne w nauczeniu się, jak je prawidłowo pisać, może być zapoznanie się z kilkoma publikacjami prasowymi.
Wykaz informacji niezbędnych w recenzji
KSIĄŻKA – tytuł, autor, wydawca, data wydania, gatunek i rodzaj literacki itp.
Warto opisać: szatę graficzną, genezę utworu, problematykę, kompozycję, ilustracje itd.
SPEKTAKL TEATRALNY – tytuł, autor, reżyser, aktorzy, gatunek dramatyczny, data premiery, miejsce wystawienia sztuki, scenografia itp.
Warto opisać: grę aktorską, scenografię, muzykę, kostiumy, ogólny nastrój itd.
Jeśli to adaptacja książki, wskaż, jakiej!
FILM – tytuł, reżyser, aktorzy, gatunek filmowy, kraj pochodzenia, data premiery, miejsce oglądania filmu przez autora, zebrane nagrody itp.
Warto opisać: grę aktorską, scenografię, kostiumy, muzykę, ogólny nastrój itd.
Jeśli to adaptacja/ekranizacja książki, wskaż, jakiej!
Propozycje sformułowań wprowadzających twoją opinię pozytywną
KSIĄŻKA:
mogła zachwycić
pomogła zrozumieć nurtujący mnie problem
dała wyobrażenie o…
skłoniła do refleksji/zmusiła do myślenia na temat…
sprawiła dużo przyjemności
przekonała o słuszności twierdzenia…
zachęciła do poznania innych utworów tego autora
FILM LUB SPEKTAKL TEATRALNY:
dostarczył wielu niezapomnianych wrażeń
pogłębił wiedzę na temat…
dał wiele do myślenia
jestem pod urokiem aktora…
idealnie oddał moją wizję świata powieści…
stanowił ciekawą adaptację książki…
z przyjemnością obejrzę ten film (spektakl) powtórnie
przekonał, że dobry aktor nawet w mniej ambitnym filmie zachowa swoją klasę
Propozycje sformułowań wprowadzających twoją opinię negatywną
KSIĄŻKA:
nie spełniła pokładanych w niej oczekiwań
nie zdołała mnie zaciekawić
spodziewałem się więcej po tak znanym autorze, jak…
sądząc po rozgłosie wokół niej, myślałem, że będzie ambitniejsza
nie podobał mi się jej język/klimat/przesłanie
nie była w stanie przekonać mnie do teorii, że…
miała nudną akcję/mało wiarygodnych bohaterów
FILM LUB SPEKTAKL TEATRALNY:
rozczarował mnie słabym poziomem gry aktorskiej
pozostawił niesmak
spodziewałem się więcej po takim reżyserze, jak…
najwyraźniej … nie sprawdza się w rolach typu…
denerwująca muzyka uniemożliwiła mi docenienie treści filmu/sztuki
nie podobał mi się dobór aktorów do ról
zbyt daleko odbiegł od swojego literackiego pierwowzoru
PRZYKŁADOWY PLAN RECENZJI SZTUKI
WSTĘP
Informacja o przedstawieniu. Czas i miejsce wystawienia sztuki, autor, tytuł, nazwisko reżysera, wzmianka o obsadzie aktorskiej.
ROZWINIĘCIE
Obiektywna ocena różnych elementów przedstawienia: uwagi krytyków, problematyka, krótka informacja o treści, wykonawcy (role główne, drugoplanowe, poziom wykonania, kostiumy), scenografia, muzyka i efekty świetlne.
ZAKOŃCZENIE
Subiektywna ocena przedstawienia, wrażenia ze spektaklu.
ŻELAZNE ZASADY
Zanim zaczniesz pisać, zapisz wszystkie informacje dotyczące recenzowanego dzieła. Będziesz mieć pewność, że nie zapomnisz ich podać.
Zastanów się, jaką opinię na temat recenzowanego dzieła chcesz zamieścić, i zapisz argumenty przemawiające za nią.
Zacznij od konkretnych informacji na temat dzieła, nie zapomnij też podać, gdzie i w jakich okolicznościach się z nim zetknąłeś.
Pisz literackim językiem, używaj wielu zróżnicowanych przymiotników.
Nie używaj kolokwialnych określeń typu „fajny”.
Proszę wejść na link http://pisupisu.pl/klasa8/rozprawka-przemowienie-recenzja-wywiad i wykonaj ćwiczenia
Comments are closed.